کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر

موضوع : کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر

کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر : همزمان با تاسيس موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر در سال ۱۳۳۹ تحقيقات مربوط به محصولات سيب زميني و پياز نيز بر مبناي يك برنامه مدون ابتدا براي شناخت ارقام بومي و محلي و سلكسيون و خالص سازي آن‌ها شروع میشود.

سپس با ورود ژرم پلاسم هاي جديد سيب زميني و پياز و ساير محصولات سبزي و صيفي برنامه شناخت ارقام مناسب جديد و سازگار خارجي از طريق روش هاي علمي و آزمايشات مقايسه ارقام و تعيين نيازهاي زراعي ارقام، توليد بذر مادري و توزيع بذر گواهي شده در قالب برنامه بررسي‌هاي باغباني پي ريزي گرديد.

از سال ۱۳۵۸ بخش تحقيقات سبزي و صيفي به طور مستقل فعاليت‌هاي خود را تحت مديريت و موسسه اصلاح و تهيه نهال و بذر ادامه داد. در سال ۱۳۷۶ براساس تصميمات متخذه در شوراي عالي سياستگذاري سازمان تات تحقيقات سبزي و صيفي به مركز تحقيقاتي ورامين منتقل گرديد .

فعاليت هاي تحققاتي محصولات سيب زميني، پياز و حبوبات ابي تحت عنوان بخش تحقيقات سيب زميني و پياز در كرج فعاليت خود را شروع نمود. فعاليت هاي تحقيقاتي اين محصولات قبل از انقلاب اسلامي علاوه بر كرج در چندين ايستگاه تحقيقاتي توسط ۲۰ كارشناس انجام مي گرديد .

در حال حاضر مسئوليت اجراي طرح هاي تحقيقاتي و برنامه توليد بذر كشور بر عهده ۳۶ نفر كارشناس و عضو هيأت علمي مي باشد. اين بخش از ديرباز با مركز بين المللي سيب زمين (CIP) در زمينه آموزش و تبادل ژرم پلاسم ارتباط داشته است.مهمترين اولويت ها و برنامه هاي تحقيقاتي محصولات اين بخش به تفكيك ارائه مي‌گردد.

سيب زميني : سيب زميني در جهان پس از گندم، ذرت و برنج مقام چهارم را از نظر ميزان توليد دارد و در ايران پس از گندم مقام دوم را به خود اختصاص داده است. از نظر ارزش غذايي و توليد پروتئين و انرژي در واحد سطح تقريبا در بين كليه محصولات زراعي بي رقيب است.

سطح كشت آن در سال ۱۳۳۹ در حدود بيست هزار هكتار و عملكرد آن ۸/۴ تن در هكتار بود. با تاسيس موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر در سال ۱۳۳۹ پس از ۴ دهه تلاش هاي ترويجي و تحقيقي سطح زير كشت آن به ۱۶۰ هزار هكتار با ميانگين عملكرد ۲۳ تن در هكتار رسيده است.

ميانگين عملكرد جهاني سيب زميني ۱۶ تن در هكتار و ميانگين عملكرد د رايران ۷ تن بيشتر از مقدار مذكور مي باشد.

تحقيقات انجام شده بر روي سيب زميني به طور پراكنده و محدود از سال ۱۳۳۹ شروع گرديد و تا سال ۱۳۵۸ به دليل نداشتن اهميت در جيره غذايي و كشت و زرع آن به عنوان يك محصول باغي نسبتا لوكس طبقه بندي شده و فعاليت هاي تحقيقاتي مربوطه نيز در بخش تحقيقات باغباني انجام شده است.

تحقيقات منظم و پي گير سيب زميني به منظور بدست آوردن ارقام مناسب براي كشت در ايران و همچنين بهبود تكنيك هاي كشت از سال ۱۳۴۹ شروع شده است.

به موازات افزايش اهميت محصول سيب زميني در كشور در سال ۱۳۵۸ تحقيقات سيب زميني از باغباني جدا شده و بخشي تحت عنوان بخش سبزي و صيفي و سيب زميني در موسسه تكميل مي گردد. بالاخره در اسفند ماه ۱۳۷۶ بخش تحققات سيب زميني و پياز از سبزي و صيفي تفكيك گرديد.

کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر : به طور كلي تحقيقات سيب زميني از زمان شروع فعاليت هاي تحقيقاتي چهار هدف اصلي را دنبال كرده است:

۱- به نژادي: معرفي ارقام مناسب سيب زمين از نظر مقاومت به بيماري، تنش‌هاي زنده و غير زنده به طوري كه داراي عملكرد مطلوب و كيفيت قابل قبول براي مصرف كننده باشند.

۲- توليد بذر سالم: در طبقات مادري و گواهي شده توليد بذر سيب زميني برخلاف بسياري از محصولات زراعي امري كاملا تخصصي بوده و نقش آن در افزايش كمي و كيفي محصول توليدي به حدي است كه در تمام دنيا مسايل به زراعي و حتي به نژادي را تحت اشعاع قرار داده است .

تاكنون كليه بذرهاي مادري كشور توسط موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر توليد شده و در زمينه توليد بذر گواهي شده نيز اقدام به عقد قرارداد با بخش‌هاي خصوصي نموده و نظارت و كنترل فني را عهده دار بوده است.

۳- مسائل به زراعي: اهداف تحقيقاتي در اين زمينه بسيار گسترده بوده و كليه مسائل و مشكلات مبتلا به مزرعه از كاشت تا برداشت را شامل مي شود. ۴- نگهدراي سيب زميني در انبار (انبارداري)

تحقيقات و دستاوردهاي سيب زميني در دهه ۴۰: سطح زير كشت محصول در ابتداي دهه، ۲۰۶۰۵ هكتار و در پايان دهه به ۴۸۵۹۳ هكتار رسيده است روند عملكرد نيز سير صعودي داشته و از ۸/۴ تن در هكتار به ۷ تن افزايش يافته است .

علت افزايش عملكرد در اين دهه عمدتاً ترويج يافته‌هاي تحقيقاتي در زمينه روش هاي زراعي و آبياري بوده است. در اواسط دهه نقش بذر سالم در افزايش كمي و كيفي محصول نيز مورد توجه قرار گرفته و در مجموع حدود ۳۰۱۲ تن بذر مادري توسط موسسه توليد و در اختيار كشاورزان قرار گرفت.

در زمينه به نژادي اقدام زيادي صورت نگرفته و كليه طرح هاي تحقيقاتي انجام شده به زراعي بوده و بر روي دو رقم بومي شده اسلامبولي و پشندي صورت گرفته است.

تحقيقات و دستاوردهاي سيب زميني در دهه ۵۰: ميانگين سطح زير كشت ساليانه سيب زميني در اين دهه ۵۸۰۲۲ هكتار مي باشد كه نسبت به دهه قبل حدود دو برابر افزايش يافته است بخشي از اين افزايش سطح زير كشت ناشي از بالا رفتن عملكرد و سود آور شدن زراعت سيب زميني مي باشد.

در اواخر اين دهه عملكرد سيب زميني به ۸/۱۱ تن در هكتار رسيد. مجموع توليد بذر مادري در اين دهه ۱۸۶۲ تن مي باشد كه نسبت به دهه قبل ۱۱۵۰ تن كاهش نشان مي دهد.

بنابراين نقش بذر مادري توليدي در افزايش عملكرد چندان قابل توجه نبوده و افزايش عملكرد عمدتا به دليل ترويج يافته هاي تحقيقاتي در زمينه‌هاي به زراعي و نيازهاي كودي، آبياري و از همه مهمتر ارقام جديد بوده است. مهمترين ارقام معرفي شده در اين دوره عبارتند از:

۱- كوزيما ۲-آلفا ۳-آري ۴-بينچي.

برخي از اين ارقام همانند كوزيما به دليل سازگاري به شرايط اقليمي ايران هم اكنون نيز در مناطقي مانند اصفهان در سطح نسبتا وسيعي كشت مي شوند. اين رقم از نظر طول دوره رشد نيمه ديررس محسوب شده و به شرايط هاي خشكي و رطوبتي متحمل است.

غده هاي آن بزرگ و به شكل تخم مرغي تا گرد بوده و عمق چشم ها بر روي غده در حد متوسط مي باشد. رنگ گوشت آن زرد و داراي بافت مستحكمي مي باشد.

در اين دهه روش‌هاي كشت كرتي (غرقابي) و فاروپي (جوي و پشته) جنبه‌هاي مختلف نظير عملكرد، ميزان مصرف آب، هزينه‌هاي توليد و سلامت محصول مورد تحقيق قرار گرفته و يافته هاي مربوط به كشاورزان انتقال يافته است.

در اواخر اين دهه موسسه از طريق بخش خصوصي اقدام به توليد ۳۳۳۸ تن بذر سيب زميني در طبقه گواهي شده نموده است كه اثرات آن بر عملكرد در ابتداي دهه سوم آشكار مي شود. در اين دوره سهم ارقام معرفي شده در افزايش عملكرد حداقل ۵۰% بوده است.

به عبارت ديگر ارقام معرفي شده باعث افزايش محصول به ميزان ۴/۲ تن در هكتار شده و در سطح كشور به ميزان ۱۸۲۰۰۰ تن توليد سيب زميني را افزايش داده است. از مهمترين دستاوردهاي تحقيقاتي اين دوره در زمينه توليد بذر طرح سالم سازي ارقام بومي پشندي و اسلامبولي مي باشد .

كه با همكاري كارشناسان آلماني در سال ۱۳۵۱ شروع شده و حدود ۲۲۰ تن بذر مادري عاري از بيماري از رقم پشندي توليد گرديد.

تحقيقات و دستاوردهاي سيب زميني در دهه ۶۰: سطح زير كشت سيب زميني در ابتداي دوره ۸۷۰۰۰ هكتار و در انتهاي آن به ۱۴۹ هزار هكتار رسيده است. همچنين ميزان عملكرد در هكتار كه در ابتداي دوره ۱۲ تن بود، در آخر دهه به ۱۷ تن افزايش يافته است.

بعبارت ديگر ميزان توليد در واحد سطح حدود ۱۴۲ درصد افزايش نشان مي دهد. براساس آمارهاي بانك اطلاعات FAO- Agrostat ميانگين مصرف سرانه در سال در طي دوره ۳۲ كيلوگرم مي باشد كه نسبت به دهه قبل حدود ۱۵۰ درصد رشد نشان مي دهد.

در اين دوره طرح هاي تحقيقاتي زيادي در زمينه مسايل به زراعي مانند تاريخ كاشت، تعيين نيازهاي كودي ارقام مختلف، روش هاي آبياري و زمان و روش هاي سرزني محصول، انبارداري و توليد بذر انجام شده است.

در زمينه به نژادي نيز ارقام زيادي در طي اين دوره معرفي شده اند كه هم اكنون بسياري از مناطق سيب زميني كاري كشور را اشغال كرده اند. مهمترين اين ارقام عبارتند از: ۱- دزيره ۲-باراكا ۳-آئولا ۴-ديامانت. ۵-مورن ۶-فاموزا ۷-دراگا ۸-اسپارتان.

رقم دزيره عليرغم عملكرد بالا و كيفيت خوراكي مطلوب به دليل قرمز بودن پوست آن نتوانست سطح زير كشت زيادي را اشغال نمايد ولي رقم باراكا هم اكنون در استان سمنان رقم اصلي محسوب مي شود .

ارقام ديگري مانند آئولا،مورن و دراگا تقريبا در اكثر مناطق كشور كشت مي شوند رقم آئولا به دليل بالا بودن ماده خشك و زرد بودن گوشت آن علاوه بر مصرف تازه خوري مورد استقبال كارخانه چيپس نيز مي باشد.

اين رقم داراي پوست زرد تيره با چشم هاي سطحي و طول دوره رشد حدود ۱۵۰ روز (ديررس) است. عملكرد آن و خاصيت انباري آن در حد مطلوبي قرار دارد. در طي اين دوره حدود ۲۷۰۰ تن بذر مادري سيب زميني از ارقام معرفي شده توسط موسسه توليد و به سيستم توليد بذر كشور تزريق شده است.

براساس نتايج طرح هاي تحقيقاتي انجام شده تقريبا كليه ارقام معرفي شده نسبت به ارقام مورد استفاده در دهه قبل حدود ۴-۳ تن در هكتار افزايش محصول نشان مي دهند. به عبارت ديگر سهم ارقام معرفي شده در افزايش عملكرد كشور در طي اين دوره ۸۰% . بقيه موارد يعني توليد بذر سالم و نكات به زراعي ۲۰% عملكرد را بالا برده‌اند.

در طي اين دهه نيز مسئوليت توليد شده بذر گواهي شده با موسسه بوده است.

تحقيقات و دستاوردهاي سيب زميني در دهه ۷۰‍: سطح زير كشت سيب زميني در ابتداي دهه ۱۴۱ هزار هكتار مي باشد و در آخر دهه به ۱۶۰ هزار هكتار افزايش يافته است. از سال ۱۳۷۵ به منظور عرضه سيب زميني در زمستان طرحي تحت عنوان استمرار توليد سيب زميني به اجرا درآمد.

كه براساس آن ساليانه حدوداً از ۱۵ هزار هكتار در مناطق مستعد و گرمسيري كشور در زير مدار ۲۹ درجه و برخي از مناطق استان گلستان و مازندران براي اولين بار در مهرماه به كشت سيب زميني اختصاص يافت.

در اين مناطق طرح هاي تحقيقاتي زيادي در زمينه پيش جوانه دار كردن سيب زمين عمق كشت، معرفي ارقام مناسب، تراكم و غيره انجام گرديد.

مهمترين مشكل توليد در مناطق اجراي طرح‌هاي استمرار عدم وجود بذر پيش جوانه دار شده در مهرماه بود زيرا سيب زميني برداشته شده در مهرماه به دليل داشتن خواب (Dormancy) در صورت كاشته شدن با تاخير سبز شده و با توجه به گرماي هوا درصد زيادي از غده‌ها در زير خاك دچار گنديدگي مي شدند.

بوته هاي سبز شده نيز به دليل تك ساقه‌اي شدن عملكرد چنداني نداشتند. بر اين اساس در شروع كار تعداد زيادي از كشاورزان متضرر و نااميد شدند.

موسسه اصلاح بذر در سال ۱۳۷۵ علاوه بر ارائه نتايج روش هاي مختلف شكستن دوره خواب سيب زميني در سمينار برگزار شده در استان هرمزگان طرحي ارائه داد كه بر اساس آن در مناطق گرمسيري شيراز و اصفهان در بهمن و اسفند ماه هر سال اقدام به كاشت بذر نموده است.

و محصول توليدي را كه در خرداد ماه سال بعد برداشت مي‌شود به عنوان بذر مناطق طرح‌هاي استمرار در جنوب كشور مورد استفاده قرار مي دهند. زيرا غده‌هاي برداشت شده در خرداد و اوايل تيرماه فرصت كافي براي شكستن دوره خواب و رسيدن به سن فيزيولوژيكي مناسب كشت را دارا خواهند بود.

هم اكنون اين طرح عملي شده و ميانگين عملكرد كشت‌هاي پائيزه‌ (مهرماه) كه در بهمن ماه برداشت مي شوند حتي از ميانگين عملكرد كشت بهاره كشور نيز بالاتر است. اثرات اجراي برنامه ارائه شده به حدي بود كه ميانگين توليد را در منطقه از ۱۰ تن به حدود ۲۵ تن در هكتار ارتقا داد .

و به عبارت ديگر عرضه سيب زميني در بهمن ماه كه گرانترين زمان قيمت سيب زمين در بازار مي باشد به ميزان ۲۲۵ هزار تن افزايش يافته است.

در اين دوره دستور العمل مديريت نگهداري سيب زميني خوراكي و بذري در انبار تهيه شده و در قابل كلاس هاي آموزشي و بازديد از سردخانه ها و انبارهاي معمولي آموزش هاي لازم به كشاورزان داده شد .

و با توجه به امكانات طبيعي موجود در هر منطقه نمونه هايي از انبار هاي نيمه فني ارزان قيمت توسط بخش خصوصي احداث گرديد. در زمينه توليد بذر عاري از بيماري تحقيقات زيادي بخصوص در مورد كشت بافت صورت گرفته است .

ولي به دليل عدم امكانات مالي در حال حاضر امكان توليد سيب زميني عاري از بيماري در سطح وسيع مقدور نيست در سطح تحقيقاتي هسته اوليه حدود ۱۵ رقم عاري از ويروس از طريق كشت مريستم توليد گرديد كه اميد است .

اين برنامه تداوم يافته و كلكسيوني كه با نام بانك In- Vitro تشكيل شده است غني تر شود . اين بانك گياهچه هاي اوليه مورد نياز جهت تكثير در سطح تجاري را تامين خواهد كرد.

ميانگين توليد كشور در اواخر دهه به ۲۳ تن در هكتار رسيده است كه نسبت به ابتداي دهه كه ۵/۱۷ تن بوده و ۱۳۱ درصد رشد داشته است. اين افزايش رشد ناشي از فعاليت هاي توليدي اجرايي و تحقيقاتي به شرح زير بوده است:

توليد بذر سالم: ميزان توليد بذر مادري در طي دهه حدود ۱۲ هزار تن بوده است كه نسبت به دهه قبل ۴۴۴ درصد افزايش نشان مي دهد. در اواخر اين دوره برنامه‌هاي جامعي براي توليد بذر سيب زميني مورد نياز كشور تدوين و اجرا گرديد كه نقش موسسه درآن كليدي بوده است.

در همين قالب حدود ۷۰ نفر بازرس سيب زميني با همكاري اين موسسه، سازمان حفظ نباتات، موسسه بررسي آفات و در رأس آن ها دفتر سبزي و صيفي تربيت شده‌اند.

نثش بذرهاي توليدي در سلامت و كيفيت محصولات عرضه شده به بازار كاملات ملموس بوده و از نظر عملكرد نيز حدود ۴۰ درصد از افزايش عملكرد مربوط به توليد بذر سالم در كشور بوده است.

غليرغم آنكه قيمت جهاني سيب زميني خوراكي در سال هاي ۹۷-۱۹۹۵ هر تن ۱۵۷ دلار بوده است. ولي قيمت سيب زميني بذري وارداتي هر كيلو حدود ۴/۱ دلار تمام مي شود .

بنابراين قيمت سيب زميني بذري توليد شده توسط موسسه با توجه به استانداردهاي توليدي در طي اين دوره حدود ۱۷ ميليون دلار بوده است و سهم بذرهاي مادري توليد شده در افزايش عملكرد سيب زميني خوراكي كشور ساليانه به ۴۳۲ هزار تن بالغ مي‌شود.

مقاومت به خشكي: مقاومت به خشكي هنگامي كه سيب زميني در مناطقي كشت مي شود كه امكانات آبياري وجود ندارد و يا كافي نيست. مفيد مي باشد. گزينش براي مقاومت به خشكي را مي توان در مزارع يا گلدان هايي كه شرايط خشكي در آن ها ايجاد شده باشد اجرا نمود.

اصلاح براي مقاومت به بيماري : سيب زميني از تعدادي از بيماريها كه توسط ويروس ها، قارچ ها و باكتري ها ايجاد مي شود خسارت مي بيند. همه بيماري هاي سيب زميني در اينجا مورد بحث قرار نخواهند گرفت و فقط تعداد اندكي از آن ها به منظور تشريح پيچيدگي اصلاح براي مقاومت به بيماري در سيب زميني ذكر خواهد گرديد.

اصلاح كننده سيب زميني دو گونه مقاومت را تشخيص مي دهند: ۱٫ مقاومت عمومي يا مزرعه‌اي. ۲٫ مقاومت نژاد- اختصاصي.

مقاومت مزرعه اي چند ژني است و توسط تعداد زيادي ژن فرعي هر كدام با آثار كوچك اداره مي شود. مقاومت نژاد اختصاصي به مقاومت يك ژنوتيپ به يك نژاد فيزيولوژيكي خاص از عامل بيماري اطلاق مي گردد.

مقاومت به نژادي خاص از عامل بيماري معمولا به صورت يك ژن غالب به ارث مي‌رسد. تجمع ژن هاي مقاومت مزرعه اي به داخل يك قرم مشكل‌تر از انتقال تك ژن هاي مقاومت به نژادي خاص مي باشد.

مقاومت مزرعه‌اي از ثبات بيشتري نسبت به مقاومت نژاد- اختصاي برخوردار است. زيرا حفاظتي كه از طريق مقاومت نژاد اختصاصي ارائه مي شود ممكن است با جهش تك ژني در عامل بيماري از دست برود و اين عامل بيماري تغيير يافته ممكن است رقم مقاوم قبلي را آلوده نمايد.

مقاومت مزرعه اي ميزان يا سرعت تكثير بيماري در مزرعه اي را كاهش مي دهد. در صورتي كه مقاومت نژاد- اختصاصي مقدار ماده تلقيحي را كه موجب شروع آاودگي مي شود كاهش مي دهد.

گزارش کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر گزارش كارآموزي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال بذر كرج كارآموز بخش تحقيقات سيب زميني و پياز و حبوبات آبي دانشكده كشاورزي

فهرست مطالب

تاريخچه ۱

بخش تحقيقات سيب زميني و پياز ۱۲

قسمت اول: سيب زميني

مقدمه ۴۰

طبقه بندي ۴۲

گياه شناسي ۴۴

گلدهي در سيب زميني ۴۶

طبقه بندي و مراكز پراكنش سيب زميني ۴۷

عادت رشد ۴۸

سيستم توليد بذر گواهي شده در كانادا ۵۸

آبياري ۶۰

نيازهاي غذايي سيب زميني ۶۴

زمان برداشت ۷۳

فيزيولوژي پس از برداشت ۷۷

گواهي بذور سيب زميني ۸۵

هدفهاي اصلاحي سيب زميني ۸۶

طرح در حال اجرا در مؤسسه بررسي سيب زميني ۱۰۱

قسمت دوم پياز

پيشينه ۱۴۵

رده بندي گياهي ۱۴۵

تركيب پياز ۱۴۶

بو و طعم پياز ۱۴۶

ارقام پياز ۱۴۷

سطح زير كشت ۱۴۹

توليد ۱۵۱

عملكرد ۱۵۲

فرايند توليد ۱۵۴

انبار كردن ۱۶۷

طرح هاي در حال اجراء در مؤسسه بر روي پياز ۱۶۹

چكيده

هدف تحقيق

ضرورت و اهميت اجراي طرح

منابع و مأخذ ۱۷۷

کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر

این گزارش کارآموزی با فرمت Word بوده و قابل ویرایش است همچنین آماده پرینت می باشد

کارآموزی کشاورزی،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر